Met een rood blinkend boekentasje

Ik was drie en voorzien van een rood blinkend boekentasje. We wachtten samen op de oprit, mijn mama en ik. De schoolbus kwam mij halen. ‘Zet het kleintje maar vooraan, bij mij.’, zei de chauffeur. De bus reed weg, ik was al aan het babbelen met de meneer, ik weende niet. Mijn mama wel.

Ze vertelt het vaak en graag, het verhaal van mijn eerste schooldag. Ook mensen die de historie al eerder hoorden, moeten eraan geloven. Op elke gelegenheid met koffie en taart, en de gebruikelijke praline. Eén praline, want ‘een mens moet zich kunnen beheersen.’, vindt ze. Ze vindt wel meer: ’dat je van de kleine dingen moet genieten,’ bijvoorbeeld. En ‘dat er met uw vader niet te praten valt, al 50 jaar lang.’ Naast ‘moeder’ is ze ook een beetje actrice. Of misschien is dat de ware liefde, hem niet kunnen verdragen en toch blijven.

Die bewuste eerste schooldag eindigde trouwens minder heroïsch dan hij startte. ‘Je viel ’s avonds in slaap boven je bord, zo moe was je.’, vertelt ze er fijntjes bij, zoals alleen mama’s dat kunnen. Ook dat is een talent van haar, na een zinsnede vervuld van ontroering, volgt een al dan niet subtiele sneer.

Ik heb vaak en veel lelijke dingen over en tegen haar gezegd. Zij ook, over en tegen mij. Ik ben moeilijk volwassen geworden.

Vandaag koester ik stille bewondering voor de vrouw die alles opzij zette om er voor ons te zijn, ook al was dat toen ‘maar normaal’. Ik had het niet gekund.

Er was altijd iemand thuis en altijd eten op tafel, één keer per week zelf gesneden en knisperende frietjes en op zondagnamiddag pannenkoeken met niet teveel suiker terwijl we met fris gewassen haar een uurtje tv mochten kijken. Pure luxe.

De laatste jaren lijkt ze vooral te krimpen. Zo makkelijk weg te duwen. Een vrouwtje met aarzelende handen en een te grote handtas waarin alles netjes op zijn plaats zit. Ik help ze graag de tram op, de dames met schuifelende voeten en wollen cardigan (het woord alleen al). Ik wil niet beseffen dat mijn mama steeds meer op hen lijkt. Ze wordt ook steeds dover. Al is het bij haar moeilijk uit te maken of ze het echt niet hoort. Of ze het speelt. Ook op hoge leeftijd laat de actrice zich niet temmen. Al zal ze dat laatste zeker ontkennen.

Grootmoeder is ze niet geworden. Of misschien toch een beetje, want vandaag geef ik mijn eigen kind vleugels. Zonder blinkend boekentasje. Maar met evenveel goesting en gretigheid. Ontvang het met liefde, het is tenslotte nog maar klein.

warme groet van Joke, bij de lancering van Wings & Wonders

Ps. Bedankt Bram en Jan, jullie weten wel waarvoor.
Dank aan An Van Gijsegem voor de beelden en aan Barbara en Pieter van witt voor het design.